w Paradygmacie Redukcji Szkód
Redukcja Szkód (Harm Reduction) nowy paradygmat – jest odpowiedzią na zastaną sytuację w sposobach traktowania problemu uzależnień we współczesnym świecie. Jest daleko idącym rozszerzeniem opcji abstynenckiego modelu terapii. Pozostaje najbardziej logiczną konsekwencją racjonalnej reakcji na rzeczywistość. Wchodzi w otwarty dialog z osobami mającymi problem z alkoholem, heroiną, kokainą, amfetaminą, nikotyną, marihuaną i/lub innymi środkami psychoaktywnymi. Lęk nie jest dobrym doradcą, zaś racjonalność logiczne podejście do faktów może chronić przed produkcją szkód. Redukcja Szkód zabiega o wartości, a nie o ważność. Nie uczestniczy w wyścigu pseudo-zbawicieli, chcących zawładnąć ludźmi, kontrolować ich umysły i serca. W Redukcji Szkód wartości nabierają życia, nowej energii w rzeczywistym dialogu Pacjenta i Specjalisty. Terapeuta Redukcji Szkód pielęgnuje bezpieczeństwo. Dba o umiejętność harmonijnej egzystencji Pacjenta w relacji ze światem ale też o pielęgnowanie wewnętrznej harmonii. Uwalnia od cierpienia jakie rodzi się z rozdarcia, czy wewnętrznych sprzeczności. Pacjent potrafi tak pragnąć, że nie wstydzi się głośno powiedzieć o swoich pragnieniach, marzeniach i myślach, bo są one godne człowieczeństwa. Edukacja w nowym podejściu do sztuki rozwiązywania problemów posiada kapitalne znaczenie. Tworzą ją wszystkie przydatne informacje pozwalające rozwijać i wykorzystywać kompetencje chroniące zdrowie i życie, strzegące od ryzykownych zachowań. Informacja aby mogła być przydatna musi zawierać zgodność słów z faktami, z tym co rzeczywiste. Dzielenie się informacją nie musi zawierać postaw rywalizacyjnych, to raczej obdarowywanie się wzajemne tym, co pomaga żyć bezpieczniej, ciekawiej i radośniej. W Redukcji Szkód empatia emocjonalna i poznawcza jest kluczowa. Żeby wiedzieć o co chodzi, żeby zrozumieć problem warunkiem sine qua non ( bez którego nie), jest zdolność emocjonalnego dostrojenia się do stanu Pacjenta oraz umiejętność spojrzenia na sprawy, na rzeczywistość z jego perspektywy. Niezbędne jest uważne uczestnictwo w relacji interpersonalnej. Cierpienia jakich w życiu, także chorobie doświadczył Pacjent u Terapeuty Redukcji Szkód zawsze wywołują współczucie, które jest z jednej strony wyrazem zrozumienia Pacjenta i gotowości do przyjaznej pomocy. Partnerski dialog w relacji Terapeuta – Pacjent, to jedyna komunikacja gwarantująca porozumienie. To Pacjent w zasadniczej mierze jest „nauczycielem” i uczy Terapeutę swojego świata, swoich problemów i swoich potrzeb. Wcześniejsze pomysły Terapeuty, koncepty jak zmienić Pacjenta na prawego obywatela, zazwyczaj są nie na temat, mają nie wiele wspólnego z potrzebami i możliwościami Pacjenta. Zmiana jest wtedy możliwa, jeżeli strategię zadań współtworzy Pacjent, gdy jego oczekiwania i potencjały są w pełni rozpoznane i wykorzystywane. Nie rzadko Terapeuta musi wykazać się wiarą w możliwości Pacjenta i umieć to wyrazić, przekazać. Nie raz bywa że to ta właściwa zwrotnica, która prowadzi nowym torem do pozytywnych zmian w przekonaniach, postawach i zachowaniach. Prawdziwe poznanie , uzyskanie informacji wymaga ufności . Pacjenci uwikłani w fałszywy wstyd, przekonani o własnej nieadekwatności, którą im wmówiono w domu, w szkole, w grupie rówieśniczej – żyją w permanentnym lęku przed oceną i odrzuceniem. Boją się otwartości. Tutaj szacunek Terapeuty może pomóc w rozwoju relacji, poznaniu najtajniejszej prawdy o problemach Pacjenta. Tylko podziw dla tajemnicy drugiego człowieka pozwala traktować go z szacunkiem i uznaniem. We wzajemnym poznaniu bierze początek rozwój świadomości. Bywa że jest jak nagłe przebudzenie, kiedy linia horyzontu uzyskuje nowy bezkres i wszystkie możliwości stają się dostępne. Redukcja Szkód jest konkretna. Mobilizacja, czas na działanie, po prostu zrób to, co należy – jak już wiesz czego nie chcesz. Nazwij swoje cele, skoncentruj na nich energię. Tylko Ty możesz je osiągnąć. Jeśli potrzebujesz pomocy, pomoc przybędzie. Nie dostaniesz ryby, nie ma już dawno darmowych obiadów, ale razem zrobimy wędkę i nauczę Cię łowić ryby. I może już nigdy nie będziesz głodny. Dobry Ośrodek prowadzi z powodzeniem najlepsze praktyki. Tu cenimy profesjonalizm i odpowiedzialność. Bardzo ważnym jest przewidywać skutki naszego działania albo zaniechania. Grzechy zaniechania nierzadko stanowią o wielkiej produkcji szkód. Może dlatego lenistwo jest jednym z siedmiu grzechów głównych… Respekt dla potrzeb Pacjenta troska o Prawa Człowieka jest jedną z kluczowych zasad Redukcji Szkód. Troska o Pacjenta primum non nocere (po pierwsze nie szkodzić), a także adwokacja – występowanie w sprawach Pacjenta, ochrona przed marginalizacją i wykluczeniem społecznym to obowiązek terapeuty, mimo że dość daleko wybiega poza czas trwania „sesji terapeutycznej”. Kiedy potencjał własny Pacjenta jest nie wystarczający bywa, że Terapeuta realizuje przedstawicielstwo w Imieniu Pacjenta. Czasem łatwiej jest występować w cudzej sprawie niż we własnej. Wielu Pacjentów potrzebuje pomocy w zmaganiach z biurokracją oraz w sprawach prawnych. W krajach, gdzie prawna narkofobia stanowi niewykonalne przepisy prawa – problemy Pacjentów mnożą się w nieskończoność i nieraz więcej szkód powodują same przepisy niż środki psychoaktywne. Brak tolerancji, lęk przed innością generuje niezliczone szkody, szczególnie indywidualne u ofiar takiego traktowania i dlatego tolerancja ma w Redukcji Szkód szczególna rolę. Nie poprawiajmy dzieła Pana Boga. Inny to bliźni, to Osoba która ma taką samą wartość jak my, nawet jeśli się od nas różni w jakikolwiek sposób. Pamiętajmy, że każdy jest INNY. W Terapii Redukcji Szkód – Terapeuta i Pacjent zapraszają siebie nawzajem to takiego obszaru bycia razem w którym uczestnictwo, wspólne działanie jest warunkiem jakichkolwiek pozytywnych zmian, czyli procesu zdrowienia, rozwoju, przemiany. Tylko partnerska współpraca tworzy wartość dodaną, jaką jest nowa energia do świadomego i odpowiedzialnego życia tu i teraz, bez lęku o to co było i co będzie. Partnerstwo nie lekceważy, a wręcz przeciwnie, respektuje cudze granice i wyznacza własne, czym chroni godność partnerów. Dodatkowo hierarchia wartości jako świadomy wybór przekonań niezbędnych do dobrego życia pomaga tę godność wzmacniać i rozwijać. Podobne zasady działania i wspólne cele terapii pozwalają oczekiwać sukcesu. Redukcja Szkód nie zamyka się w obszarze uzależnień od środków psychoaktywnych. Jej principia stosowane są z powodzeniem także wobec osób uzależnionych od zachowań nałogowo kompulsywnych takich jak hazard, pracoholizm, uzależnienie od zakupów czy wiele innych. Paradygmat Redukcji Szkód w postaci świadomych działań, bądź też nieuświadomionych -występuje we wszystkich dziedzinach ludzkiej aktywności, należą do niej np.: poduszki powietrzne w samochodach, prawo jazdy, przepisy ruchu drogowego, i pomimo, że w wypadkach w ruchu drogowym ginie w Polsce rocznie kilka tysięcy osób – nikt nie zamierza zamykać dróg i zamykać do więzień posiadaczy samochodów. Z przedawkowania nielegalnych narkotyków ginie 200-300 osób, szkód jest znacznie mniej, a za posiadanie nielegalnych narkotyków można otrzymać karę pozbawienia wolności. Redukcja Szkód aby działać skutecznie wykorzystuje naukę i technikę, sprzyja nabywaniu indywidualnych umiejętności oraz stara się wpływać na prawodawców, by stanowili dobre, racjonalne prawo. Z tym ostatnim z powodu wszechobecnej społecznej narkofobii jest najtrudniej. Celem Terapii Redukcji Szkód na pierwszym miejscu jest zdrowie Pacjenta, dobrostan wynikający z harmonii duszy i ciała. Włączenie Pacjenta do współpracy, wspólne działania sprzyjają temu by Pacjent uzyskał wiedzę o rzeczywistości, umiejętności życiowe i poznawcze, które pozwolą mu skutecznie rozwiązywać problemy, prowadzić pogodne, odpowiedzialne i kreatywne życie, a w trudnych chwilach dokonywać skutecznych interwencji albo sięgać po niezbędną pomoc bliźnich – wszak jak mówi poeta: nikt nie jest samotną wyspą.
Marek Zygadlo tel. kontaktowy: 517 660 422 email: marekzygadlo@dobryosrodek.pl